Trong những năm gần đây, ngành công nghiệp game đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể về giá thành, không chỉ ở mức giá cơ bản mà còn ở các phiên bản đắt tiền hơn. Nếu như trước đây, mức giá tiêu chuẩn của một tựa game AAA thường là 60 USD thì nay đã phổ biến ở mức 70 USD. Thậm chí, một số game như Mario Kart World hay The Outer Worlds 2 còn được bán với giá 80 USD. Điều đáng nói hơn là, dù có mua phiên bản đĩa vật lý, không ít game vẫn yêu cầu tải thêm dữ liệu hoặc thậm chí không có toàn bộ nội dung trên đĩa. Một trong những khía cạnh đáng lo ngại nhất của xu hướng này là sự xuất hiện ngày càng nhiều của các phiên bản “premium” có giá lên tới 100 USD hoặc hơn. Mặc dù tên gọi “premium” nghe có vẻ hấp dẫn, tương tự như các phiên bản Collector’s Edition đắt đỏ từng tồn tại, nhưng chúng lại hoàn toàn khác biệt. Những điểm khác biệt này cho thấy rõ ràng rằng các phiên bản game premium này chỉ tồn tại với một mục đích duy nhất: đẩy mức giá bán trung bình của game lên cao.
Phiên Bản “Premium” Hiện Đại Là Gì?
Lợi Ích Kỹ Thuật Số Và Truy Cập Sớm: Đắt Xắt Ra Miếng?
Để làm rõ bản chất của các phiên bản “premium” mà chúng tôi cho rằng đang làm “hỏng” trải nghiệm chơi game, cần phải phân biệt chúng với Collector’s Edition thực thụ. Doom: The Dark Ages là một ví dụ điển hình minh họa rõ ràng sự khác biệt này. Phiên bản Collector’s Edition của Doom: The Dark Ages có giá 200 USD, đi kèm với một bức tượng vật lý, hộp đựng game bằng thép (steelbook), và tất nhiên là bao gồm cả các vật phẩm kỹ thuật số từ phiên bản premium.
Ngược lại, phiên bản premium của Doom: The Dark Ages (có cả bản đĩa và bản kỹ thuật số nhưng sự khác biệt duy nhất chỉ là có đĩa hay không) lại có giá cao hơn 30 USD so với bản tiêu chuẩn. Thay vì các vật phẩm vật lý, số tiền thêm vào này chỉ mang lại cho người chơi một bộ nhạc nền kỹ thuật số (digital soundtrack), một cuốn sách nghệ thuật kỹ thuật số (digital art book), các bộ skin trong game, và điểm đáng chú ý nhất – hai ngày truy cập sớm. Sự khác biệt cốt lõi ở đây là: tất cả những gì bạn nhận được với số tiền bổ sung đó đều là các vật phẩm kỹ thuật số. Và đây chính là vấn đề.
Ảnh bìa game Doom The Dark Ages, minh họa cho phiên bản cao cấp và các gói kỹ thuật số kèm theo.
Truy Cập Sớm: Chiêu Trò FOMO Hay Lợi Ích Thực Sự?
Các Công Ty Game Muốn Bạn Cảm Thấy Bị Bỏ Lỡ
Tiếp tục với ví dụ Doom: The Dark Ages, hoặc bất kỳ game nào khác bạn có thể tìm thấy trên các cửa hàng game, như Tony Hawk’s Pro Skater 3 + 4 mới ra mắt gần đây. Đầu tiên, các vật phẩm kỹ thuật số như soundtrack và art book nghe có vẻ hấp dẫn trên lý thuyết, nhưng định dạng mà bạn nhận được chúng trên console thường là một ứng dụng riêng biệt, khiến việc sử dụng trở nên bất tiện. Rất ít game thủ sẽ nghe nhạc nền của Doom: The Dark Ages thông qua một ứng dụng trên Xbox hay PlayStation của họ.
Các bộ skin cũng đã trở nên phổ biến trong các phiên bản này, biến những nội dung mà trước đây có thể mở khóa được thành những thứ phải trả tiền. Tuy nhiên, phần đáng nói nhất chính là “truy cập sớm” (early access) – đây là hình thức “moi tiền” lộ liễu nhất. Chúng được quảng cáo là “truy cập sớm”, ngụ ý một đợt phát hành đặc biệt, nhưng trên thực tế, đó chỉ là việc công ty phát hành game sớm hơn vài ngày. Thay vì phát hành game vào ngày ấn định, họ đẩy “ngày phát hành chính thức” của bản cao cấp lên sớm hơn, đồng thời trì hoãn bản tiêu chuẩn lại. Bạn có thể nhận được một khoản chiết khấu nếu chờ đợi thêm ba ngày. Khi những ngày đó trôi qua, bỗng nhiên phiên bản premium 100 USD của bạn, vốn sẽ không giảm giá, trở nên kém giá trị hơn. Bạn thực chất đang chi tiền chỉ để được chơi game sớm hơn một chút so với mọi người.
Gói DLC Đi Kèm Ngay Khi Ra Mắt: Sự Mập Mờ Về Giá Trị
Đừng Bán Cho Tôi Nội Dung Chưa Tiết Lộ!
Không phải mọi phiên bản “premium” giá 100 USD đều đi kèm với truy cập sớm. Thay vào đó, chúng ta đã tìm thấy một cách mới để bán các gói Season Pass. Khi Season Pass lần đầu được giới thiệu, đã có một làn sóng phản đối từ cộng đồng game thủ về việc phải trả tiền cho DLC chưa ra mắt. Một số công ty cố gắng khắc phục điều này bằng cách chỉ bán DLC thông qua Season Pass. Tuy nhiên, một cách mới để lén lút đưa chúng vào giỏ hàng của người chơi là thông qua các phiên bản premium.
Ví dụ, phiên bản kỹ thuật số giá 130 USD của Borderlands 4 đi kèm với một loạt các skin và vật phẩm trang trí chỉ có trong các phiên bản đắt tiền hơn. Nhưng phiên bản Super Deluxe 130 USD còn bao gồm cả “Vault Hunter Pack”. Gói này hứa hẹn hai DLC sau khi ra mắt, giới thiệu hai nhân vật và khu vực cốt truyện mới. Điều đó nghe có vẻ ổn, nhưng bạn đang trả tiền cho một DLC mà bạn thậm chí còn chưa biết nó sẽ là gì, cho một tựa game mà bạn còn chưa chơi. Hơn nữa, cũng không có cách nào để biết gói đó bao gồm bao nhiêu DLC sau khi game ra mắt. Mức giá đó có thể cảm thấy hời nếu bạn nhận được tất cả DLC, nhưng sẽ ra sao nếu đó chỉ là hai trong số sáu DLC dự kiến? Đột nhiên, nó không còn là một món hời nữa.
Ảnh bìa game Borderlands 4, thể hiện các nhân vật chính và phong cách đồ họa đặc trưng, liên quan đến vấn đề DLC chưa công bố.
Không Phải Mọi Công Ty Đều Làm Vậy, Và Bạn Có Quyền Lựa Chọn
Nintendo – Một Ngoại Lệ Đáng Khen?
Mặc dù có rất nhiều công ty game đã chạy theo xu hướng này, với Xbox là một trong những “thủ phạm” chính, nhưng vẫn có những hãng không làm vậy. Dù Nintendo có thể chịu trách nhiệm cho một số game có giá 80 USD, nhưng hãng này gần như không bao giờ tạo ra các phiên bản đặc biệt dưới dạng kỹ thuật số hay cung cấp quyền truy cập sớm có trả phí cho các tựa game của mình. Mặc dù một số người có thể mong muốn Nintendo tạo ra các phiên bản Collector’s Edition thực sự cho các game yêu thích, nhưng cá nhân tôi thà chấp nhận điều đó còn hơn là cảm thấy bị áp lực phải trả thêm 30 USD để chơi Donkey Kong Bananza sớm hơn hai ngày.
Một khía cạnh khác của vấn đề này là: đúng vậy, bạn không nhất thiết phải mua những phiên bản này. Bạn có thể cảm thấy bị bỏ lỡ nếu thấy mọi người đăng bài về một tựa game trong thời gian truy cập sớm, nhưng nếu bạn có thể kiên nhẫn chờ đợi, điều đó thực sự không quan trọng. Hơn nữa, bạn không chỉ không phải mua game khi chúng mới ra mắt mà thông thường, bạn còn có thể tiết kiệm được một khoản tiền đáng kể bằng cách đợi vài tháng để có được một đợt giảm giá hấp dẫn. Dĩ nhiên, nếu đó là cách bạn mua game, có lẽ bạn sẽ không bao giờ cảm thấy bị cám dỗ để trả tiền cho ba ngày truy cập sớm.
Ảnh bìa game Mario Kart World với các nhân vật và đường đua đầy màu sắc, minh họa cho chính sách giá của Nintendo.
Thiết Kế Để Bạn Trả Nhiều Hơn Mà Không Nhận Được Nhiều Hơn, Và Điều Đó Thật Tệ
Cuối cùng, điều khiến những phiên bản “premium” chỉ chứa các vật phẩm kỹ thuật số với mức giá tăng thêm trở nên kém giá trị là bởi sự chênh lệch quá lớn giữa chi phí và giá trị thực nhận được. Điều này đặc biệt đúng với quyền truy cập sớm, và vẫn còn rất nhiều game sắp ra mắt trong năm nay cũng có các phiên bản này, điển hình như The Outer Worlds 2 và Madden 26. Mặc dù tất cả các game này đều quảng cáo “truy cập sớm”, điều quan trọng là phải nhận ra rằng điều đó không thực sự đúng. Thay vào đó, ngày ra mắt thực tế chính là thời điểm quyền truy cập sớm bắt đầu, và ngày phát hành của phiên bản tiêu chuẩn đang bị trì hoãn để moi thêm tiền từ bạn. Mặc dù tôi không mong đợi thực tế này sẽ biến mất trong tương lai gần, tôi hy vọng rằng việc người chơi không mua những phiên bản này có thể khiến các phiên bản premium kém phổ biến hơn.
