Những năm đầu thập niên 2000 là một kỷ nguyên vàng son của các tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS). Thời điểm ấy, thể loại này còn hoang dã, đầy tham vọng và không ngừng thử nghiệm những giới hạn mới. Đó là lúc hệ thống ẩn nấp (cover system) chỉ là tùy chọn, các mục tiêu không được “cầm tay chỉ việc”, và việc hồi máu được thực hiện qua các gói cứu thương thay vì chỉ cần đứng yên. Nhiều tựa game trong thời kỳ này đã góp phần định hình DNA của dòng game bắn súng hiện đại, thúc đẩy cả phần cứng lẫn thiết kế trò chơi tiến lên. Đáng buồn thay, ngày nay chúng ta không còn thấy chúng nữa — không trên các cửa hàng kỹ thuật số, không trong các bản remaster mới, và thậm chí không còn xuất hiện trong những cuộc trò chuyện của các game thủ trẻ tuổi. Từng là xương sống của thể loại, những tựa game FPS tuyệt vời từ tuổi thơ của chúng ta giờ đây chỉ còn là những bóng ma.
I.G.I.: I’m Going In – Một Series Đầy Tiềm Năng Bị Lãng Quên
Sản phẩm thô ráp nhưng vẫn tạo nên một lượng fan hâm mộ cuồng nhiệt
“Anh tôi đâu rồi?” – Đó là câu hỏi tôi đã thốt lên khi anh trai tôi giới thiệu Project I.G.I. vào đầu những năm 2000. Đúng vậy, Project I.G.I. chính là tựa game FPS đầu tiên mà tôi từng thấy, và tôi đã kinh ngạc trước khái niệm góc nhìn thứ nhất trong trò chơi. Series này sau đó đã ra mắt hai phần tiếp theo và xây dựng được một lượng fan hâm mộ cuồng nhiệt qua nhiều năm. Tuy nhiên, các kế hoạch cho một phần tiếp theo cứ thế bị bỏ ngỏ.
Cho đến năm 2022, sau mười chín năm chờ đợi, một tựa game I.G.I. mới đã được công bố. I.G.I. Origins, phần thứ ba của series, được giới thiệu bằng một đoạn trailer điện ảnh và được xác nhận sẽ phát triển trên Unreal Engine 5. Bản thân Project I.G.I. đã là một tiên phong về công nghệ, và phần thứ hai được ca ngợi về đồ họa, vốn vượt trội so với tiêu chuẩn thời bấy giờ. Vì vậy, việc I.G.I. Origins sử dụng sức mạnh của Unreal Engine 5 là điều hoàn toàn hợp lý. Đối với những ai lớn lên cùng hai tựa game I.G.I. trong những năm 2000, đây là một tin tuyệt vời, và bản thân tôi cũng đã tham gia máy chủ Discord chính thức của nhà phát triển để theo dõi mọi cập nhật.
Đáng buồn thay, studio phát triển đã bị đóng cửa chỉ một năm sau thông báo, và công ty mẹ tuyên bố trong báo cáo của họ rằng quá trình phát triển I.G.I. Origins đã không “tạo ra đủ sức kéo”. Ngày nay, trang Steam của tựa game I.G.I. thứ ba là một nơi hoang vắng, không có thông tin gameplay hay ngày phát hành — chỉ còn lại đoạn trailer công bố và một vài ảnh chụp màn hình.
Giao diện game Project I.G.I. với góc nhìn người thứ nhất đang nhắm bắn mục tiêu, thể hiện lối chơi bắn súng chiến thuật.
Rage – Thương Hiệu Bắn Súng Đầy Tiềm Năng Hai Lần Chìm Vào Quên Lãng
Định mệnh thất bại ngay từ đầu?
Sau khi id Software đi chệch khỏi trải nghiệm Doom nguyên bản và cho ra đời DOOM 3, họ đã không nhận được phản hồi như mong đợi. Mặc dù là một thành tựu kỹ thuật, DOOM 3 lại mang cảm giác khá khác biệt so với hai phần đầu tiên đã biến Doom thành một biểu tượng của thể loại FPS. Vì vậy, studio đã quyết định phát triển một IP hoàn toàn mới, và Rage ra đời. Thương hiệu này sẽ có lối bắn súng “sắc bén” đặc trưng của Doom, nhưng đồng thời cũng tích hợp khám phá thế giới mở và chiến đấu bằng phương tiện — hai ý tưởng mà công ty luôn muốn thực hiện. Phần đầu tiên của Rage thực sự đã được đón nhận tốt vì nó làm được nhiều điều đúng đắn, mặc dù thế giới của nó có cảm giác hơi trống rỗng.
Rồi bất ngờ, Rage 2 xuất hiện gần một thập kỷ sau, vào năm 2019. Lần này, trò chơi mang một không khí u ám hơn, nhưng cũng có nhiều sức mạnh, sự điên loạn và màu sắc hơn. Đáng buồn thay, Rage 2 đến rồi đi mà không để lại nhiều dấu ấn, điều này luôn khiến tôi cảm thấy bức xúc. Mặc dù hệ thống chiến đấu rất tuyệt vời, nhưng mọi thứ xung quanh nó lại quá nửa vời, khiến tiềm năng bị lãng phí đã làm tôi thất vọng tràn trề. Nhờ sai lầm của Rage 2, series này không bao giờ tìm được nhịp điệu của mình, và ngày nay, nó được nhớ đến nhiều hơn vì tiềm năng của nó hơn là di sản thực tế. Dù sao cũng phải công nhận Rage — không nhiều tựa game có thể chìm vào quên lãng đến hai lần.
Ảnh bìa game Rage 2 với nhân vật chính đang đứng giữa bối cảnh hậu tận thế, thể hiện phong cách đồ họa màu sắc và hành động mạnh mẽ của tựa game FPS.
Medal of Honor – Ông Hoàng Một Thời Đánh Mất Bản Sắc
Loay hoay giữa biển game bắn súng chiến thuật
Trước khi Call of Duty trở thành tựa game bắn súng quân sự mặc định trong thư viện của mọi người, Medal of Honor từng là viên ngọc quý. Lần đầu tiên tôi biết đến nó có lẽ là với Allied Assault, mặc dù thực sự tôi cũng không còn nhớ rõ nữa (đây chính là điều cốt lõi của bài viết này). Medal of Honor có tất cả mọi thứ: series này mang đến cho chúng ta cảm xúc, phong cách điện ảnh và những nhiệm vụ chiến tranh đầy tính “con người” — một điều hiếm thấy ở các tựa game bắn súng thời bấy giờ.
Tuy nhiên, một khi Infinity Ward được thành lập và các nhà phát triển cũ của Medal of Honor chuyển sang đó, Call of Duty bắt đầu chiếm lĩnh thị trường của Medal of Honor. Từ đó, sự suy tàn của thương hiệu lừng lẫy này diễn ra nhanh chóng và tàn khốc. EA thậm chí đã cố gắng vực dậy và hồi sinh series vào năm 2010, nhưng rõ ràng họ đã đi theo con đường “nếu không thể đánh bại họ, hãy tham gia cùng họ”, và Medal of Honor năm 2010 thiếu đi bất kỳ bản sắc nào. Phần tiếp theo, Warfighter, thậm chí còn tệ hơn, trở thành chiếc đinh cuối cùng đóng vào quan tài. Tuy nhiên, phải ghi nhận nỗ lực của họ — họ vẫn thử hồi sinh vào năm 2020 với một tựa game VR, nhưng đến lúc đó thì mọi người đã chuyển sang những cái tên khác. Medal of Honor không chỉ phai nhạt — nó đã bị vượt mặt bởi chính những người từng làm nên sự vĩ đại của nó.
Ảnh bìa game Medal of Honor: Warfighter với hình ảnh người lính đặc nhiệm đang hành động trên chiến trường, tượng trưng cho một tựa game bắn súng quân sự đầy kịch tính.
F.E.A.R. – Ý Tưởng Tuyệt Vời Không Nên Chết!
Gần nhất có lẽ là màn thứ ba của Resident Evil 7
Ôi chao — F.E.A.R. đã ám ảnh tôi rất nhiều ngày xưa. Cho đến tận bây giờ, chưa có tựa game nào kết hợp hành động FPS truyền thống, chiến thuật với yếu tố kinh dị tâm lý một cách hoàn hảo như F.E.A.R.. Tôi vẫn còn nhớ lần đầu tiên Alma xuất hiện — lúc đó tôi chắc khoảng tám hoặc chín tuổi, tự hỏi tại sao mình lại cảm thấy sợ hãi khi đang cầm một khẩu súng trường tấn công. Series F.E.A.R. được biết đến là một kiệt tác thực sự — ít nhất là một phần của nó. Trò chơi đã tận dụng một trí tuệ nhân tạo (AI) cực kỳ thông minh so với thời điểm đó, thông minh đến mức kẻ thù sẽ bao vây, dồn ép và dồn bạn vào chân tường, thay vì chỉ đơn giản là nấp sau vật cản và chờ ăn đạn.
F.E.A.R. 2 và 3 đã cố gắng mở rộng câu chuyện về Alma, nhưng khi làm vậy, chúng lại thất bại trong việc cân bằng giữa yếu tố kinh hoàng và chiến thuật như phần đầu tiên. Bản thân series đã trải qua rất nhiều khó khăn để đến được như vậy — các nhà phát hành liên tục thay đổi, và quyền sở hữu IP trở nên rối rắm hơn cả câu chuyện được sửa đổi của Alma. F.E.A.R. 3 cũng giống như Dead Space 3 — gameplay chắc chắn, nhưng yếu tố kinh dị thì gần như không còn. Vì vậy, trò chơi nhận được nhiều đánh giá trái chiều, và thương hiệu cứ thế… lụi tàn. Các tựa game F.E.A.R. đáng chú ý sẽ mãi mãi mang trong mình xương sống của một series xuất sắc, nhưng chúng đã trở thành một di tích của thời đại mà các game FPS vẫn có thể đổi mới, nhưng không phải chỉ vì mục đích đổi mới suông.
Tổng hợp các hình ảnh từ game F.E.A.R., bao gồm các cảnh chiến đấu và yếu tố kinh dị đặc trưng của series, nhấn mạnh sự kết hợp độc đáo giữa FPS và kinh dị tâm lý.
Soldier of Fortune – Series Tôi Ước Ao Không Bao Giờ Kết Thúc
Bị mắc kẹt trong rắc rối cấp phép và sự quên lãng, Soldier of Fortune có lẽ sẽ không bao giờ trở lại
Dù khó tin, nhưng lần đầu tiên tôi chơi một tựa game Soldier of Fortune là tại một quán Internet, nơi tôi đến để in tài liệu. Chỉ trong nửa giờ đầu tiên, tôi đã thấy nhiều bộ phận cơ thể bay loạn xạ hơn bất kỳ bộ phim chiến tranh nào. Soldier of Fortune khiến bạn cảm nhận được từng viên đạn, điều mà sau này tôi mới biết là nhờ hệ thống sát thương GHOUL đáng kinh ngạc của nó. Nó tàn bạo, đẫm máu, và cường điệu một cách vinh quang. Nhưng ẩn dưới sự tàn sát đó thực sự là một tựa game bắn súng chiến thuật khá vững chắc với kho vũ khí tuyệt vời.
Sau đó, Soldier of Fortune II ra đời, được xây dựng trên engine id Tech, và nó đã làm mọi thứ trở nên tốt hơn. Lối chơi bắn súng mượt mà hơn, và giấc mơ về một lính đánh thuê đã khiến những người chơi như tôi bị cuốn hút. Tuy nhiên, trong kỷ nguyên PS3/Xbox360, khi phần thứ ba, Payback, ra mắt, nó gần như là một thất bại hoàn toàn. Nó trông giống như một trong hàng trăm tựa game bắn súng khác vào thời điểm đó, và mang cảm giác như một phần tiếp theo trực tiếp ra DVD — không có linh hồn.
Và điều này là bởi vì nó chưa bao giờ thực sự là một tựa game Soldier of Fortune đích thực — nó chỉ là một tựa game bắn súng khác mà Activision đã vội vàng gắn nhãn hiệu Soldier of Fortune vào phút cuối để bán với giá đầy đủ. Kể từ đó, mọi thứ trở nên im lặng — đây hoàn toàn có thể là một series FPS tồn tại lâu dài, nổi tiếng với chiều sâu chiến thuật và phong cách người lớn, nhưng thay vào đó, nó lại bị chôn vùi dưới một đống những kẻ bắt chước đáng quên.
Tôi thực sự tin rằng Soldier of Fortune hoàn toàn có thể phát triển mạnh mẽ ngày nay, vì chúng ta đang trở lại thời kỳ của chủ nghĩa hiện thực gai góc và chiến đấu chân thực, nhưng tôi không chắc các nhà phát hành có đủ dũng khí để làm điều đó hay không.
Ảnh bìa game Soldier of Fortune: Payback với nhân vật lính đánh thuê cầm súng, gợi hình ảnh về một tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất với hành động mạnh mẽ.
Những tựa game FPS này đã góp phần xây dựng nền tảng cho thể loại FPS chiến thuật
Từng là xương sống của thể loại, những tựa game này giờ đây chỉ còn là những bóng ma.
Những tựa game FPS đáng nhớ này không chỉ là những thành công nhất thời — chúng là những khối xây dựng đã định hình cả một kỷ nguyên. Chắc chắn, thời gian không mấy ưu ái chúng, nhưng tôi sẽ là người đầu tiên xếp hàng để chào đón một sự trở lại đúng nghĩa.
Thật đau lòng khi chứng kiến những thương hiệu này bị loại bỏ một cách hời hợt hoặc bị bỏ mặc trong sự quên lãng. Trong một thể loại mà “đổi mới” giờ đây chỉ được thực hiện vì mục đích đổi mới suông với khẩu hiệu “làm cho FPS vĩ đại trở lại”, có lẽ đã đến lúc chúng ta cuối cùng nên lắng nghe những tựa game mà chúng ta đã bỏ lại phía sau. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những tựa game FPS kinh điển đã làm nên tuổi thơ của bạn!
